Gan nhiễm mỡ là tình trạng tích tụ quá nhiều chất béo trong tế bào gan, gây ảnh hưởng đến chức năng gan và có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm nếu không được kiểm soát. Bên cạnh các phương pháp điều trị y tế, nhiều người bệnh quan tâm đến việc gan nhiễm mỡ uống lá gì để hỗ trợ cải thiện tình trạng. Bài viết này của suachonguoigia.vn sẽ tổng hợp các loại lá được cho là có lợi cho gan, phân tích ưu nhược điểm và đưa ra những lời khuyên khoa học giúp người bệnh có cái nhìn toàn diện nhất để chăm sóc sức khỏe gan hiệu quả.
Người mắc gan nhiễm mỡ uống lá gì tốt?
Các loại lá thảo dược đóng vai trò hỗ trợ tích cực trong việc điều trị gan nhiễm mỡ thông qua các cơ chế khác nhau như giảm viêm, thải độc gan và cải thiện quá trình chuyển hóa mỡ. Tuy nhiên, đây chỉ là phương pháp hỗ trợ và không thể thay thế hoàn toàn điều trị y tế chuyên khoa.
Hiệu quả của các loại lá thuốc phụ thuộc vào nhiều yếu tố quan trọng. Mức độ nghiêm trọng của bệnh ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng hồi phục. Cơ địa cá nhân quyết định mức độ phản ứng với từng loại thảo dược. Cách chế biến và liều lượng sử dụng cũng tác động đáng kể đến kết quả điều trị. 1

1. Lá sen khô
Lá sen khô chứa các hợp chất alkaloid và flavonoid có khả năng hỗ trợ giảm mỡ máu và cải thiện quá trình tiêu hóa mỡ tại gan. Nghiên cứu trên mô hình động vật cho thấy chiết xuất lá sen có thể làm giảm tích tụ lipid trong tế bào gan.
Cách sử dụng: Lấy 15-20g lá sen khô, rửa sạch và sắc với 500ml nước trong 15-20 phút. Uống chia 2-3 lần trong ngày, tốt nhất là sau bữa ăn 30 phút. Có thể pha trà lá sen bằng cách cho lá sen vào ấm, đổ nước sôi và để trong 5-7 phút trước khi uống.
2. Diệp hạ châu (Cây chó đẻ)
Diệp hạ châu được biết đến với tác dụng bảo vệ tế bào gan và giảm men gan. Các nghiên cứu khoa học xác nhận Phyllanthus niruri có hiệu quả trong việc điều trị gan nhiễm mỡ không do rượu. Cây này chứa các hợp chất lignans và flavonoids có khả năng chống oxy hóa mạnh. 2
Cách sử dụng: Dùng 20-30g diệp hạ châu tươi hoặc 10-15g khô, sắc với 400ml nước còn 200ml. Uống 2 lần/ngày trước bữa ăn. Lưu ý không nên sử dụng liên tục quá 3 tháng và cần tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có bệnh lý thận.

3. Cây nhân trần
Nhân trần có tác dụng lợi mật, tiêu viêm và hỗ trợ giảm mỡ gan thông qua việc tăng cường bài tiết mật. Các hoạt chất chính bao gồm iridoid glycosides và phenolic acids có khả năng bảo vệ gan khỏi tổn thương do gốc tự do.
Cách sử dụng: Lấy 15-25g nhân trần tươi, rửa sạch và sắc với 300ml nước còn 150ml. Uống 2 lần/ngày vào buổi sáng và chiều. Phụ nữ có thai và cho con bú không nên sử dụng. Người có huyết áp thấp cần thận trọng khi dùng.
>> Hướng dẫn chi tiết cách pha bột sắn dây mát gan đúng cách
4. Cà gai leo
Cà gai leo được nghiên cứu rộng rãi về tác dụng chống viêm và giải độc gan. Các alkaloid và saponin trong cà gai leo có khả năng hạn chế quá trình viêm nhiễm và bảo vệ tế bào gan khỏi tổn thương oxy hóa.
Cách sử dụng: Dùng 30-50g cà gai leo tươi, rửa sạch và đồ với 500ml nước. Sắc nhỏ lửa trong 20-25 phút còn khoảng 250ml. Uống chia 2-3 lần trong ngày. Có thể kết hợp với mật ong để giảm vị đắng tự nhiên của cây.

5. Lô hội (Nha đam)
Lô hội chứa các polysaccharide và anthraquinone có tác dụng thải độc, làm mát gan và hỗ trợ tiêu hóa. Gel lô hội tươi có khả năng giảm viêm và cải thiện chức năng gan thông qua cơ chế điều hòa lipid metabolism.
Cách sử dụng: Lấy gel từ 1-2 lá lô hội tươi, trộn với nước hoặc nước ép trái cây và uống 1-2 lần/ngày. Có thể chế biến thành nước ép bằng cách xay nhuyễn gel lô hội với nước lọc. Lưu ý không dùng phần vỏ vì có thể gây kích ứng đường tiêu hóa.
6. Lá chè (Trà xanh)
Nghiên cứu năm 2020 trên 15 nghiên cứu cho thấy trà xanh làm giảm nồng độ men gan ở người mắc gan nhiễm mỡ không do rượu. Catechin và EGCG trong trà xanh có khả năng cải thiện quá trình chuyển hóa mỠ và bảo vệ gan.
Cách sử dụng: Pha 2-3g lá trà xanh với nước 80-85°C, ngâm 3-5 phút. Uống 2-3 chén/ngày, tránh uống khi đói hoặc quá đặc. Không nên uống trà xanh vào buổi tối để tránh ảnh hưởng đến giấc ngủ do chứa caffeine.
7. Rau cần nước
Rau cần nước có tác dụng thanh nhiệt, giải độc và lợi tiểu, giúp đào thải các chất độc hại qua thận. Các flavonoid và vitamin C trong rau cần nước hỗ trợ quá trình detox tự nhiên của cơ thể.
Cách sử dụng: Dùng 100-150g rau cần nước tươi, rửa sạch và ép lấy nước hoặc nấu canh. Uống nước ép 1 ly/ngày vào buổi sáng. Có thể kết hợp với các loại rau xanh khác để tăng hiệu quả và cải thiện hương vị.

8. Atiso
Cynara cardunculus (atiso) được xác định là một trong những thành phần thảo dược phổ biến nhất trong điều trị gan nhiễm mỡ. Silymarin trong atiso có khả năng bảo vệ gan và cải thiện chức năng gan hiệu quả.
Cách sử dụng: Dùng 10-15g hoa atiso khô hoặc 20-30g tươi, sắc với 300ml nước còn 150ml. Uống 2 lần/ngày trước bữa ăn 30 phút. Có thể pha trà atiso bằng cách đổ nước sôi vào hoa atiso và ngâm 10 phút.
9. Lá vối
Lá vối có tính thanh nhiệt, hỗ trợ tiêu hóa và cải thiện quá trình chuyển hóa trong cơ thể. Các tannin và essential oil trong lá vối giúp giảm viêm và bảo vệ niêm mạc đường tiêu hóa.
Cách sử dụng: Lấy 15-20g lá vối tươi, rửa sạch và sắc với 400ml nước còn 200ml. Uống chia 2 lần trong ngày sau bữa ăn. Có thể sử dụng kết hợp với mật ong để tăng hiệu quả và cải thiện vị.
10. Lá cây mật gấu
Mật gấu có tác dụng thanh nhiệt, giải độc và hỗ trợ giảm mỡ gan thông qua các hợp chất bitter principles. Mặc dù có vị đắng đặc trưng, nhưng hiệu quả detox gan của cây này khá đáng chú ý.
Cách sử dụng: Dùng 10-15g lá mật gấu khô hoặc 20-25g tươi, sắc với 300ml nước. Để giảm vị đắng, có thể thêm cam thảo hoặc mật ong. Uống 2 lần/ngày, mỗi lần 100ml trước bữa ăn 30 phút.
11. Cây vọng cách
Vọng cách có tác dụng lợi tiểu, tiêu độc và hỗ trợ giảm sưng viêm tại gan. Các hợp chất triterpenoid và flavonoid trong cây giúp cải thiện tuần hoàn máu và giảm tình trạng ứ đọng tại gan.
Cách sử dụng: Lấy 25-35g vọng cách tươi, rửa sạch và sắc với 500ml nước còn 250ml. Uống chia 2-3 lần trong ngày. Kết hợp với chế độ ăn nhạt và nhiều rau xanh để tăng hiệu quả.
12. Cây nhọ nồi (Cỏ mực)
Nhọ nồi có tác dụng thanh nhiệt, giải độc và cầm máu, đồng thời hỗ trợ bảo vệ gan. Các alkaloid và coumarin trong cây có khả năng ổn định màng tế bào gan và giảm tổn thương do gốc tự do.
Cách sử dụng: Dùng 20-30g nhọ nồi tươi hoặc 10-15g khô, sắc với 300ml nước còn 150ml. Uống 2 lần/ngày vào buổi sáng và tối. Có thể kết hợp với các loại thảo dược khác như cam thảo để tăng hiệu quả.

>> Tham khảo ngay: Tổng hợp các loại sữa cho người bệnh gan tốt nhất hiện nay
Ưu nhược điểm chữa gan nhiễm mỡ uống nước lá
Ưu điểm:
- Tính tự nhiên cao: Các loại lá thảo dược có nguồn gốc tự nhiên, ít gây tác dụng phụ nghiêm trọng khi sử dụng đúng cách và liều lượng phù hợp.
- Dễ tìm và chi phí thấp: Hầu hết các loại lá đều có thể trồng tại nhà hoặc mua dễ dàng với giá thành hợp lý so với các phương pháp điều trị khác.
- Hỗ trợ toàn diện: Nhiều loại lá không chỉ tốt cho gan mà còn có tác dụng tích cực đối với hệ tiêu hóa, thận và hệ miễn dịch.
- Phù hợp sử dụng lâu dài: Khi được giám sát y tế, có thể sử dụng trong thời gian dài mà không lo ngại về tính tích lũy độc tính.
Nhược điểm:
- Tác dụng chậm: Hiệu quả thường xuất hiện sau vài tháng sử dụng đều đặn, không phù hợp với trường hợp cần điều trị cấp tính.
- Cần kiên trì: Đòi hỏi sự tuân thủ nghiêm ngặt về liều lượng và thời gian sử dụng để đạt được kết quả mong muốn.
- Không thay thế thuốc tây: Chỉ có tác dụng hỗ trợ và không thể thay thế hoàn toàn các phương pháp điều trị y tế chuyên khoa.
- Có thể tương tác: Một số loại lá có thể tương tác với thuốc tây y, ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị hoặc gây tác dụng phụ không mong muốn.
- Chất lượng không đồng nhất: Hiệu quả phụ thuộc vào nguồn gốc, cách bảo quản và chế biến của nguyên liệu thảo dược.

Những thói quen tốt cho người mắc gan nhiễm mỡ
1. Chế độ ăn uống khoa học
Chế độ ăn đóng vai trò quyết định trong việc điều trị gan nhiễm mỡ. Thực phẩm nên ưu tiên bao gồm rau xanh lá, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt, protein nạc từ cá, thịt gà không da và các loại đậu. Chất béo lành mạnh từ omega-3 có trong cá hồi, cá thu và hạt chia cũng rất có lợi.
Cần hạn chế hoặc tránh hoàn toàn đường tinh luyện, thực phẩm chế biến sẵn, chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa. Rượu bia cần được loại bỏ hoàn toàn khỏi chế độ ăn. Chế độ ăn Địa Trung Hải được nhiều nghiên cứu khuyến nghị cho người gan nhiễm mỡ. 3
2. Tập luyện thể chất
Vận động đều đặn giúp giảm mỡ gan hiệu quả và cải thiện sức khỏe tổng thể. Các hoạt động aerobic như đi bộ nhanh, bơi lội, đạp xe được khuyến nghị 150 phút/tuần. Tập luyện sức mạnh 2-3 lần/tuần cũng mang lại lợi ích đáng kể.
3. Kiểm soát cân nặng
Giảm cân từ từ và hợp lý với tốc độ 0.5-1kg/tuần là lý tưởng. Giảm cân quá nhanh có thể gây tổn hại cho gan. Mục tiêu giảm 7-10% trọng lượng cơ thể có thể cải thiện đáng kể tình trạng gan nhiễm mỡ.

4. Quản lý tốt các bệnh lý
Kiểm soát tốt tiểu đường type 2, huyết áp cao và rối loạn lipid máu là rất quan trọng. Các bệnh lý này thường đi kèm với gan nhiễm mỡ và có thể làm nặng thêm tình trạng bệnh nếu không được điều trị phù hợp.
Các loại thực phẩm tốt và cần tránh cho gan nhiễm mỡ
Thực phẩm nên ăn | Thực phẩm cần tránh |
Rau xanh đậm (cải xoăn, rau bina, cải thảo) | Đồ chiên, xào nhiều dầu mỡ |
Trái cây ít đường (táo, lê, quả mọng) | Đồ ngọt, bánh kẹo công nghiệp |
Cá béo (cá hồi, cá thu, cá sardine) | Nước ngọt có ga, đồ uống có đường |
Các loại hạt (hạnh nhân, óc chó, hạt chia) | Thịt đỏ, thịt chế biến sẵn |
Ngũ cốc nguyên hạt (gạo lứt, yến mạch) | Rượu bia và các đồ uống có cồn |
Đậu các loại (đậu đen, đậu lăng, đậu xanh) | Thức ăn nhanh, đồ ăn vặt |
>> Gợi ý thực đơn 1 tuần cho người bị gan nhiễm mỡ chuẩn khoa học
Khi nào người bị gan nhiễm mỡ cần thăm khám bác sĩ
Việc chẩn đoán và theo dõi y tế chuyên khoa là vô cùng quan trọng trong điều trị gan nhiễm mỡ. Người bệnh không nên tự ý điều trị mà cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại lá thuốc nào, đặc biệt khi đang sử dụng thuốc tây y.
Bạn cần đi khám bác sĩ ngay khi xuất hiện các triệu chứng như đau bụng vùng gan, vàng da vàng mắt, mệt mỏi kéo dài, chán ăn hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân. Những người có bệnh nền phức tạp như tiểu đường, huyết áp cao cần được theo dõi chặt chẽ hơn.
Ngoài ra, kiểm tra định kỳ chức năng gan thông qua xét nghiệm máu và siêu âm gan mỗi 3-6 tháng một lần để đánh giá hiệu quả điều trị. Điều này giúp phát hiện sớm các biến chứng và điều chỉnh phương pháp điều trị kịp thời.

Qua những phân tích chi tiết về gan nhiễm mỡ uống lá gì, chúng ta có thể thấy rằng các loại lá thảo dược là phương pháp hỗ trợ tiềm năng trong việc cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ. Tuy nhiên, hiệu quả của phương pháp này cần được kết hợp với chế độ ăn uống khoa học, lối sống lành mạnh và sự tư vấn chuyên khoa từ bác sĩ. Việc duy trì một lá gan khỏe mạnh không chỉ quan trọng đối với chất lượng cuộc sống của người cao tuổi mà còn góp phần ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Do đó, người bệnh cần chủ động tìm hiểu, áp dụng các biện pháp phòng ngừa phù hợp và tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn y tế để đạt được kết quả điều trị tối ưu.
Tài liệu tham khảo
- Healthline. (2024, September 12). The 10 Best Herbs for Liver Health: Benefits and Precautions. https://www.healthline.com/nutrition/herbs-for-liver
- National Center for Biotechnology Information. (2024). Evidence-based herbal treatments in liver diseases. PMC. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10809338/
- Healthline. (2017, July 21). 11 Foods That Are Good for Your Liver. https://www.healthline.com/nutrition/11-foods-for-your-liver